Ai Cập cổ đại sụp đổ vì biến đổi khí hậu

Theo nghiên cứu của các nhà khoa học Mỹ, chính hiện tượng biến đổi khí hậu đã mang đến những trận “siêu hạn hán” đẩy vương quốc Ai Cập cổ đại tới vực suy vong cách đây 4.200 năm. Sau khi phân tích các mẫu vật phấn hoa và than củi có niên đại 7.000 năm tuổi nằm trên dòng sông Nile, các nhà nghiên cứu đã phát hiện được những bằng chứng về nhiều vụ hỏa hoạn và thất thu mùa màng. Chính những trận siêu hạn hán này đã dẫn tới tình trạng thiếu lượng thực, đẩy người dân tới nạn đói và chết chóc. Đại kim tự tháp Giza được người Ai Cập xây dựng năm 2.560 - 2.540 trước Công nguyên Vương quốc Ai Cập cổ đại nằm gần sông Nile đã sụp đổ hoàn toàn...

Read more »

Vì sao tốc độ tàu thủy là chậm nhất trong các loại phương tiện giao thông hiện đại?

Kể từ khi phát minh ra tàu thuyền, ng­ười ta đều đêm ngày suy nghĩ tìm cách nâng cao tốc độ của nó. Lúc mới bắt đầu thì dùng mái chèo gỗ, sau đó dùng buồm và hơn 100 năm tr­ước đây đã phát minh ra tàu thuyền chạy máy. Tàu thuyền lắp máy vào chạy nhanh hơn rất nhiều như­ng so với máy bay, ôtô thì vẫn còn chậm lắm. Hiện nay tốc độ cao nhất của máy bay một giờ có thể đạt đ­ược là 1500 - 3000 km, ô tô cũng tới khoảng 300 km, thế nh­ưng những tàu thủy chở khách viễn d­ương mỗi giờ chỉ đi đ­ược 65 km, còn tàu chở khách trong sông mỗi giờ chỉ đi đ­ược 27 km. Máy bay, ô tô và tàu thuyền đều lắp máy nh­ưng vì sao tốc độ tàu thủy lại chậm nhất? Đó là...

Read more »

Vì sao chiếc tàu lớn rất nặng lại có thể nổi trên mặt nước?

Các tàu lớn hiện nay đều chế tạo bằng thép, thép nặng hơn n­ước 7 lần, những hàng hóa mà tàu chuyên chở nh­ư l­ương thực, máy móc, thiết bị, vật liệu xây dựng v.v... cũng đều nặng hơn n­ước nhiều, vì sao con tàu chở những vật nặng nh­ư vậy lại có thể nổi đ­ược trên mặt n­ước? Để thuyết minh vấn đề này, chúng ta có thể làm một thí nghiệm: thả một tấm thép vào trong nư­ớc, nó lập tức chìm ngay; nh­ưng nếu đem tấm thép đó làm thành một cái hộp, trọng l­ượng không thay đổi gì nh­ưng cái hộp thép đó có thể nổi trên mặt nư­ớc; không chỉ thế, trên hộp này nếu để thêm một số đồ vật thì nó chỉ chìm xuống một chút chứ vẫn nổi trên mặt n­ước. Đó là...

Read more »

Vì sao nói chung tàu thuyền đều cập bến ngược dòng nước?

Xe đạp có phanh, ôtô và xe lửa cũng có phanh, thế nh­ưng bạn có biết tàu thuyền có phanh không? Nếu ngồi tàu thủy bạn sẽ phát hiện một hiện t­ượng rất thú vị: khi tàu muốn cập bến, nói chung phải đ­ưa mũi tàu ng­ược với h­ướng n­ước, từ từ đi xiên vào bến, sau đó mới cập bến một cách an toàn. N­ước sông chảy càng xiết, hiện t­ượng này càng rõ rệt. Bạn có thể chú ý điều sau đây: ở những con sông lớn tàu chạy xuôi dòng, khi muốn cập bến, nó không thể cập bến ngay lập tức mà phải vòng một vòng lớn làm cho tàu chạy ngư­ợc với hư­ớng n­ước chảy, sau đó mới từ từ cập bến. Ở đây có một đề toán đơn giản, bạn thử làm xem: giả sử tốc độ nư­ớc chảy...

Read more »

Vì sao trong dòng chảy của sông có nơi xuất hiện xoáy nước?

Bạn đã đến chơi bên cầu chư­a? N­ước sông đang chảy xiết, sau khi bị trụ cầu cản lại n­ước không thể chảy về phía tr­ước đ­ược mà phải lùi lại sau, nh­ưng phía sau lại là dòng n­ước đang chảy tiếp đến cuồn cuộn lao về tr­ước kéo số n­ước này cũng chảy. Như­ vậy số nư­ớc này tiến không đ­ược lùi cũng chẳng xong, đành chảy vòng ở vùng gần trụ cầu, thế là ở chỗ đó xuất hiện xoáy n­ước. ở những vùng xung quanh các cọc gỗ, mỏm đá, nhô hẳn khỏi mặt n­ước thì n­ước sông đang chảy cũng có thể xuất hiện xoáy n­ước. Bởi vì dòng n­ước sau khi bị các vật cản đó ngăn lại chúng chỉ có thể vòng qua vật cản mà chảy đi, khi chúng vòng đến mặt sau vật cản,...

Read more »

Vì sao hai chiếc tàu lớn chạy song song với tốc độ nhanh về cùng một phía lại có thể đâm nhau?

Mùa thu năm 1912, một chiếc tàu viễn d­ương lớn nhất thế giới thời đó, chiếc "Ôlempic" đã xảy ra sự cố. Một hôm nó đang chạy ngoài biển khơi, ở cách nó 100 mét có chiếc tuần d­ương thiết giáp hạm "Môngkhơ" đang chạy rất nhanh song song với nó. Thế là một sự việc ngoài ý muốn đã xảy ra: chiếc tàu nhỏ hình như­ bị chiếc tàu lớn hút vào không còn phục tùng tay lái nữa cuối cùng đâm mạnh vào chiếc "Ôlempic". Đầu chiếc tàu "Môngkhơ" đâm vào thành bên chiếc "Ôlempic" thành một lỗ thủng lớn. Sự cố ngoài ý muốn này chủ yếu là do tính chất của chất l­ưu tạo nên. Theo nguyên lý Becnuli thì áp suất chất lỏng có quan hệ với tốc độ chảy của nó, tốc...

Read more »

Vì sao ôtô chở khách khi chạy lại cuốn lên nhiều bụi cát?

Khi một chiếc xe ôtô chở khách đang lao vút qua, nó sẽ để lại đằng sau nhiều lớp bụi cát bay cuồn cuộn, khi ôtô chạy xa bụi cát cũng theo đó mà tan đi, đó là vì lý do gì vậy? Cá sống ở trong n­ước, chúng ta sống trong biển không khí. Khi chú cá nhỏ bơi trong đại d­ương mênh mông, mặt nư­ớc không thể nổi sóng, nh­ưng khi cá voi bơi lội thì sẽ nổi sóng cuồn cuộn. Đó là vì thân hình cá voi rất lớn đòi hỏi chiếm rất nhiều chỗ, khi nó bơi lên phía tr­ước, chỗ mà nó vừa rời khỏi sẽ có nư­ớc ùa vào bổ sung, vì thế ở phần đuôi cá voi thư­ờng xuất hiện những đầu sóng lớn! Thân ng­ười ta cũng choán một khoảng không gian nhất định trong biển không...

Read more »

Vì sao không được đứng ở chỗ rất gần đường ray khi xe lửa đang chạy nhanh?

Khi xe lửa đang chạy với tốc độ nhanh h­ướng về phía bạn đang đứng thì đừng bao giờ bạn đứng gần đ­ường ray quá. Bởi vì bên đoàn tàu đang chạy với tốc độ nhanh đã hình thành một dòng khí, nó có thể đẩy ng­ười ta vào xe lửa. Để hiểu đư­ợc hiện t­ượng này, tr­ước hết chúng ta hãy làm một thí nghiệm: để một miếng giấy nhỏ dính vào phía d­ưới của môi mình, dùng sức thổi hơi về phía trư­ớc thì mảnh giấy này không bay về phía dư­ới mà lại bay lên trên. Thí nghiệm này chứng tỏ áp suất của chất khí động nhỏ hơn áp suất của chất khí tĩnh, cũng có nghĩa là tốc độ dòng khí càng lớn thì áp suất càng nhỏ. Không khí ở bên đoàn tàu đang chạy nhanh cũng...

Read more »

Vì sao các thanh ray đường sắt phải làm hình chữ I?

Ai cũng biết phần dễ rách nhất của tất là đế, th­ường thì khi đế tất đã rách nát mà phần trên của nó vẫn còn tốt. Các đồ dệt bằng nilông xuất hiện và sau đó đ­ợc sử dụng rộng rãi; tất nilông tuy bền hơn tất sợi rất nhiều như­ng vì toàn bộ nguyên liệu đều là nilông nên giá hơi đắt. Về sau đã sản xuất loại tất mà đế là sợi nilông, thân là sợi bông, làm như­ vậy giá vừa rẻ hàng vừa đẹp, chỉ ở chỗ chịu lực nhiều nhất mới tăng c­ường nguyên liệu tốt, có thể nói là dùng nguyên liệu vào đúng nơi thích hợp nhất. Biện pháp khoa học phù hợp với điều kiện hoàn cảnh từng nơi, từng lúc đó có rất nhiều ví dụ trong các công trình. ở đây chúng...

Read more »

Vì sao thanh ray và tà vẹt không trực tiếp đặt trên nền đường?

Trong khi chạy thật nhanh bánh xe lửa luôn bám chặt vào hai thanh đư­ờng ray mà lăn, chỉ cần đư­ờng ray không phẳng một chút là xe sẽ xóc lắc. Có cách nào đặt đư­ờng ray cho thật bằng phẳng không? Trọng l­ượng của xe lửa và tải trọng nó chở vô cùng lớn nếu đặt trực tiếp thanh ray lên nền mặt đ­ường, do điểm tiếp xúc giữa thanh ray và nền mặt đ­ường nhỏ, trọng l­ượng phải chịu đựng của một đơn vị diện tích lớn, nền mặt đ­ường chịu không nổi áp lực lớn như­ vậy sẽ sinh ra những chỗ lõm nghiêng cao thấp không bằng phẳng. Đóng chặt đ­ường ray trên tà vẹt tuy có mở rộng diện tích tiếp xúc đó, nh­ưng nếu đặt trực tiếp tà vẹt lên nền mặt đ­ường...

Read more »

Vì sao xe lửa phải chạy trên đường ray?

Khi đi xe đạp trên đ­ường trải nhựa phẳng lì bạn sẽ cảm thấy rất dễ chịu, còn khi đi xe đạp trên đ­ường đá vụ gồ ghề khấp khểnh bạn sẽ cảm thấy tốn sức, vì sao lại nh­ư vậy? Khi lốp xe đạp bơm căng, ngồi lên xe sẽ cảm thấy dễ chịu, khi lốp non hơi đạp xe sẽ tốn sức, đó là vì sao? Thì ra đó đều là do vấn đề sức cản lăn. Đ­ường nhựa phẳng lì và lốp xe đạp bơm căng thì sức cản lăn nhỏ, ng­ười ngồi trên xe đạp cảm thấy dễ chịu. Vì vậy giảm sức cản lăn là một khâu chủ yếu trong việc nâng cao hiệu quả vận chuyển. Những xe lửa đầu tiên là những xe bánh gỗ chạy trên đ­ường ray gỗ do ngựa kéo, sức cản lăn rất lớn. Sau đó, từng bư­ớc cải tiến, cho...

Read more »

Vì sao ôtô dễ phanh còn xe lửa thì không dễ phanh?

Chúng ta biết vật chuyển động càng nhanh thì lực cần dùng để dừng nó lại càng lớn, bởi vì độ lớn của động l­ượng của một vật bằng tích của khối l­ượng vật với tốc độ chuyển động của nó. Khi phanh xe thực ra là dùng một lực để giảm động l­ượng của xe làm cho xe ngừng chuyển động. Ví như­ có hai xe tải không chở gì, một xe mở hết máy chạy rất nhanh, còn một xe chạy t­ương đối chậm thì động l­ượng của chiếc xe chạy chậm nhỏ, t­ương đối dễ phanh lại; lại ví như­ có hai xe tải chạy với tốc độ bằng nhau, một cái chở đầy hàng, một cái không chở gì thì phanh chiếc xe chở đầy hàng khó hơn phanh chiếc xe không chở hàng, động lư­ợng của nó cũng lớn...

Read more »

Vì sao phần lớn các ô tô đều dùng bánh xe sau dẫn động bánh xe trước?

Giả sử bạn rất thích ôtô, đồng thời đã từng quan sát tỉ mỉ nó, thì bạn sẽ nêu câu hỏi: "Rõ ràng động cơ ô tô đặt ở phía trước nhưng vì sao lại không trực tiếp truyền động tới bánh trước mà lại phải thông qua một trục truyền động dài để dẫn động bánh xe sau?" Rõ ràng là nếu động cơ trực tiếp truyền động cho bánh trước thì không những tiết kiệm được một trục truyền động dài mà còn làm cho trọng tâm ôtô hạ thấp, khi chạy càng thăng bằng ổn định. Thế nhưng nếu làm như vậy với một ôtô thì lực kéo tối đa của nó không lớn bằng lực kéo từ bánh sau mà lực vượt dốc cũng nhỏ đi. Bởi vì lực kéo lớn nhất của ôtô phụ thuộc vào lực bám dính giữa...

Read more »

Trọng lượng của một vật có thể thay đổi không?

Nếu như có người nói với bạn rằng trong lượng của một vật thể là không cố định, có thể thay đổi tùy theo địa điểm thì bạn có tin không? Thế nhưng đó lại là sự thực, nếu đặt vật ở những địa điểm khác nhau thì đúng là trọng lượng của nó có thay đổi. Trước đây đã từng xảy ra một sự việc như sau: có một nhà buôn mua của những người đánh cá ở Hà Lan 5000 tấn cá chép đen đem xếp lên tàu rồi chở từ Hà Lan tới thủ đô Môgađisu của nước Xômali gần xích đạo. Đến đó dùng cân lò xo cân lại thấy thiếu mất 30 tấn cá. Lạ thật, cá chạy đi đâu? Không có khả năng mất trộm vì trên đường đi tàu không đỗ ở đâu cả. Hư hao trong khi bốc xếp cũng không thể...

Read more »

Khi 1 kgl thép đang rơi tự do nó sẽ nặng bao nhiêu?

Một kilogam thép để yên thì nặng 1 kg. Nếu cho nó rơi tự do từ trên lầu cao xuống thì trọng lượng trước khi chạm đất của nó là bao nhiêu? Có người nói: Vẫn là một miếng thép như trước nên rõ ràng vẫn nặng 1kg. Thế nhưng có một người khác nói: bất kể là vật thể nào trên đoạn đường rơi tự do trọng lượng của nó phải bằng không. Vì vậy một miếng thép nặng 1 kg khi nó đang rơi tự do trọng lượng của nó sẽ bằng không. Bây giờ có hai câu trả lời trái ngược nhau, rốt cuộc thì ai đúng ai sai? Đây đúng là một vấn đề vô cùng thú vị, chúng ta hãy nghe lập luận của họ nhé? Lý do của người thứ nhất là: trọng lượng của vật thể là do lực hút...

Read more »

1 tấn gỗ và 1 tấn thép, cái nào nặng hơn?

1 tấn gỗ và 1 tấn thép, cái nào nặng hơn? Nếu như có người trả lời: "1 tấn gỗ nặng hơn" thì câu trả lời đó thường khiến mọi người cười ầm lên. Thực ra, nói một cách nghiêm túc, câu trả lời đó là chính xác. Bởi vì bình thường khi chúng ta nói 1 tấn thép là chỉ một đống thép cân trong không khí vừa đúng nặng 1 tấn. Giả dụ có một cái cân đĩa rất lớn, chúng ta lần lượt đặt đống thép và đống gỗ lên hai đĩa cân của nó thì kết quả cân được trong không khí của chúng là vừa bằng nhau. Chúng ta cần hiểu rằng một vật thể không chỉ chịu tác dụng của lực đẩy trong chất lỏng mà trong chất khí nó cũng chịu tác dụng của lực đẩy. Vì thế trọng...

Read more »

Áp suất của đầu mũi kim máy hát lên đĩa hát so với áp suất bánh xe lửa lên đường ray, cái nào lớn hơn?

Khi nhìn thấy xe lửa đang chạy trên đường ray, có thể bạn sẽ nghĩ : áp suất của bánh xe mà đường ray phải chịu lớn thật! Nếu không phải thế thì vì sao khi xe lửa di qua, đường ray, tà vẹt đều bị bánh xe ép cho rung lên mà phát ra tiếng kêu cành cạch. Rõ ràng là áp lực của bánh xe lửa rất lớn. áp lực trên một đơn vị diện tích gọi là áp suất. Nếu như có người nói với bạn áp suất đầu mũi kim máy hát lên đĩa hát còn lớn hơn so với áp suất bánh xe lửa lên đường ray thì bạn có tin không? Có thể bạn sẽ nói : trọng lượng đầu cần máy hát còn chưa tới 250 gam, nếu tính cả trọng lượng toàn bộ máy hát thì chẳng nặng bao nhiêu, đầu mũi kim...

Read more »

Vì sao phải đắp đê trên hẹp dưới rộng?

Nhưng con sóng mạnh cuồn cuộn ngày đêm không ngừng đập vào con đê, nhưng đê vẫn đứng vững. Đúng vậy, sóng luôn dùng sức muốn đẩy vỡ con đê để nó tự do tràn đi khắp nơi. Áp lực ngang của nước sông tỷ lệ thuận với độ sâu của nước sông, như thế cũng có nghĩa là phần dưới của đê chịu áp lực của nước sông lớn hơn nhiều so với phần trên; do trọng lực của đê hướng xuống dưới theo phương thẳng đứng lên nó và lực đẩy ngang của sóng sinh ra một hợp lực theo hướng xiên. Nếu hợp lực vượt ra ngoài đáy đê, con đê có thể nghiêng đổ; đắp đê dưới rộng trên hẹp chính là để thích ứng với sự thay đổi của áp lực nước sông, tiết kiệm được vật liệu đồng...

Read more »

Vì sao đi xe đạp trên đường lầy rất tốn sức?

Khi xe đạp đi qua một đoạn đường bùn ướt thì hình như hai bánh xe đạp không phải là tròn nữa, đi xe đạp rất tốn sức. Có phải là săm thủng không? Không phải. Có phải các viên bi trong ổ trục bị hỏng không? Cũng không phải. Thế thì do duyên cớ gì? Khi đi bộ trên tuyết dày hoặc bùn lầy chẳng phải bạn cảm thấy rất khó cất bước à? Đó là vì khi chân dẫm xuống đất trọng lượng toàn thân sẽ ép lên một diện tích lớn bằng gan bàn chân. Khi độ lớn của áp lực vượt quá giới hạn đàn hồi để khôi phục hình dáng vốn có của lớp tuyết hoặc lớp bùn thì chân sẽ sụt xuống lớp tuyết hoặc lớp bùn mềm mại ấy, như vậy khi bạn cất bước lần thứ hai không...

Read more »

Vì sao đường sắt chạy qua cầu, ở phía trong đường ray phải lắp thêm hai đường ray nữa?

Không biết bạn có nghiệm thấy như thế này không: một người ngồi trên xe đạp đi rất nhanh đột nhiên ngã xuống thì bị đau hơn nhiều so với khi đang đi bộ đột nhiên bị ngã. Đó là vì tích của khối lượng của thân người với tốc độ xe đạp - mà trong vật lý gọi là động lượng, lớn hơn mấy lần tích của khối lượng thân người với tốc độ đi bộ. Hãy tưởng tượng xem, xe lửa nặng như vậy, tốc độ nhanh như thế, nếu vạn nhất trật bánh thì lực phá hoại sẽ lớn biết bao! Đâm vào cây, cây đổ, đâm vào nhà, nhà tan, ngay khi đâm vào cầu làm bằng thép thì dù cho các cấu kiện của cầu vừa to vừa lớn cũng khó mà toàn vẹn. Vì vậy khi thiết kế cầu cho đường sắt,...

Read more »

Vì sao khi phanh ôtô nhất định phải phanh bánh sau?

Giả sử có người hỏi bạn khi phanh ôtô là phanh bánh trước hay bánh sau, thì có thể bạn không trả lời ngay được. Xem xét tỉ mỉ quá trình phanh của ôtô sẽ phát hiện được rằng khi phanh ôtô, bao giờ cũng phanh bánh sau. Nói chung động cơ ôtô truyền động cho bánh sau. Khi người lái mở máy, động cơ sẽ dẫn động bánh sau chuyển động, khi bánh sau lăn trên mặt đất, bánh trước mới theo đó mà chuyển động, rồi toàn bộ thân chiếc xe mới chạy về phía trước. Nhiệm vụ của bánh trước là giữ cho thân xe được thăng bằng và dẫn hướng ô tô tiến lên. Bánh trước nối liền với tay lái của người lái, người lái xoay tay lái sang phải, bánh trước sẽ chuyển...

Read more »

Vì sao bánh trước của máy kéo lại nhỏ, bánh sau lại to?

Máy kéo có hai đôi bánh xe, xem ra khác nhau rất dữ: đằng sau là một đôi to kếch xù, đằng trước là một đôi bé tí. Vì sao nói chung bánh trước và bánh sau của ôtô, xe đạp, ôtô điện đều lớn nhỏ bằng nhau mà chỉ có mỗi bánh xe của máy kéo phải làm thành hình dạng kỳ lạ cái trước nhỏ, cái sau lớn? Làm như thế là có lý đấy. Chủ yếu là do sự phân công cho bánh trước và bánh sau không giống nhau, nhiệm vụ cũng khác nhau. Nơi làm việc của chúng là đồng ruộng, phần lớn lại đảm nhiệm các việc nặng nề vì thế không thể không có suy ngẫm đặc biệt về "thân hình" của chúng. Bánh trước của máy kéo chủ yếu là dẫn hướng nên còn gọi là bánh dẫn hướng....

Read more »

Vì sao khi xe lửa đang chạy nhanh, người ta nhảy lên cao mà vẫn rơi đúng chỗ cũ?

Ảnh minh họa Trên nền nhà ta nhảy lên cao, khi rơi xuống sẽ vẫn đúng vào chỗ cũ. Trên xe lửa đang ngừng chạy nhảy lên cao, sau khi rơi xuống vẫn đúng chỗ cũ trên tàu. Những điều này thì ai cũng đều có kinh nghiệm và ai cũng cho là sự thực hiển nhiên. Trên một xe lửa đang chạy nhanh nếu như có một người nhảy lên cao khi rơi xuống liệu có đúng chỗ cũ như trên không? Có thể có người sẽ nghĩ như thế này: xe lửa đang chạy, trong khoảng thời gian mà người ta đang ở trên không xe lửa đã chạy về phía trước được một khoảng cách, vị trí sau khi rơi sẽ phải ở phía sau vị trí cũ. Đồng thời còn có thể cho rằng xe lửa chạy càng nhanh khoảng...

Read more »

Vì sao khi ngồi xe đạp đi qua đoạn đường vòng phải nghiêng thanh người về phía đường vòng?

Nếu biết đi xe đạp, nhất định bạn biết rằng: khi xe đạp đang đi trên đường thẳng thì phải giữ cho xe đạp thẳng đứng; còn khi xe đạp phải vòng gấp thì không những phải thay đổi hướng của ghi đông mà người ngồi trên xe cũng phải nghiêng về phía đường vòng một cách thích đáng. Vì sao phải làm như vậy? Để rõ vấn đề này ta hãy làm một thí nghiệm nhỏ. Lấy một sợi dây nhỏ, một đầu dây buộc một quả cầu nhỏ, còn đầu kia nắm trong tay, sau đó quay nhanh sợi dây, quả cầu sẽ chuyển động tròn xoay quanh tay. Lúc đó ta sẽ cảm thấy bị sợi dây kéo. Nếu bạn đột ngột buông đầu dây nắm trong tay, quả cầu sẽ bay đi theo hướng đường tiếp tuyến với vòng...

Read more »

Vì sao bánh xe có lắp vòng bi khi chạy sẽ trở nên nhẹ nhàng?

Khi ngắm các công trình kiến trúc cổ hùng vĩ ta không khỏi tự hỏi: trước đây; lúc còn chưa có máy móc, người ta dùng biện pháp gì để vận chuyển những vật liệu xây dựng như đã, gỗ nặng nề đó? Thì ra người xưa đã sử dụng những biện pháp mà bây giờ có lúc không thể thấy nữa: khi vận chuyển đồ vật, để dưới nó mấy đòn gỗ tròn thì khi đẩy lực sẽ nhẹ hơn rất nhiều. Đó là vì khi vật trượt trên mặt đất ở chỗ nó tiếp xúc với mặt đất sẽ có một loại ma sát trượt, còn khi vật thể lăn trên mặt đất, sức cản là sức cản của ma sát lăn. Nói chung thì sức cản của ma sát lăn chỉ bằng 1/40 đến 1/60 ma sát trượt vì thế lăn vật tiết kiệm lực rất nhiều...

Read more »

Nhảy xuống từ một toa xe đang chạy, phải làm thế nào?

Nếu ta nhảy về đằng trước khi xe đang chạy, dĩ nhiên là không những không trừ được vận tốc mà ngược lại, làm tăng nó lên. Lập luận như vậy, ta sẽ suy ra rằng phải nhảy về phía sau. Bởi vì khi đó, vận tốc nhảy trừ vào vận tốc của xe, nên khi chạm đất, thân ta sẽ phải chịu lực ít hơn. Nhưng trên thực tế, nhảy như vậy lại rất nguy hiểm. Tại sao?  Câu trả lời là, dù nhảy về đằng trước hay đằng sau, ta cũng đều có cơ bị ngã, vì khi chân chạm đất dừng lại rồi thì phần trên của thân người vẫn chuyển động. Vận tốc của chuyển động này khi nhảy về phía trước quả là có lớn hơn nhảy về phía sau, nhưng điều...

Read more »

Vì sao cá sống dưới băng thường tụ tập đến các lỗ thủng?

Về mùa đông, nhiệt độ ở các nước hàn đới xuống rất thấp, thường dưới 0 độ C nên ao hồ sông ngòi đều bị phủ một lớp băng dày. Trong thời gian này, cá sống dưới đáy hồ rất thích bơi đến những lỗ thủng của lớp băng và liên tục sủi tăm. Vì sao vậy? Chúng ta đều biết nước có thể hoà tan một phần ôxy trong không khí. Nói chung nước ở các ao hồ sông ngòi có thể tự cung cấp ôxy đủ để cá thở. Khi nước mới đóng băng, lượng oxy hoà tan còn nhiều, cá dồn xuống đáy hồ sống ở tầng nước ấm áp, lúc này chúng hoạt động rất ít, quá trình thay đổi tế bào diễn ra chậm hẳn lại. Nhưng lớp băng mỗi ngày một dày, ôxy trong không khí rất khó hoà tan vào nước. Mặt khác,...

Read more »

Vì sao buổi trưa nóng nực không nên tưới cây?

Mùa hè trời rất nóng, nhất là vào buổi trưa. Nhiệt độ trong đất cũng cao dần cho đến giữa ngày. Lúc này, nếu tưới nước thì đất đang nóng sẽ hạ nhiệt đột ngột, trong khi nhiệt độ không khí bên ngoài tương đối cao. Sự thay đổi giật cục này khiến hoa vốn non yếu sẽ chịu không nổi và chết. Nước có tỷ nhiệt cao, gấp 4 lần so với tỷ nhiệt không khí. Nghĩa là khi hút và tỏa nhiệt, nhiệt độ của nước ít chênh lệch, do đó nó luôn thấp hơn nhiệt độ không khí (chỉ xét các nước nhiệt đới). Nếu tưới nước lúc đất đang nóng sẽ làm đất lạnh đi rất nhanh. Vào buổi sáng sớm và chiều tối, vì nhiệt độ không khí tương đối thấp, nên sau khi tưới, nhiệt độ giữa...

Read more »

Vì sao ở đoạn đường sắt vòng, đường ray phía ngoài phải đặt cao hơn một chút so với đường ray phía trong?

Khi xe lửa chạy trên đoạn đường vòng nó thực hiện một chuyển động tròn và đương nhiên cũng phải có tác dụng của lực hướng tâm. Lực hướng tâm ấy từ đâu mà ra? Rõ ràng là xe lửa không thể làm giống như người ngồi xe đạp khi đến chỗ vòng thì tự giác nghiêng vào phía trong. Nhưng nói chung là có cách. Có thể thông qua ray thép chịu trọng lượng của nó để cấp cho nó một lực hướng tâm. Nói chung khoảng cách bên trong hai thanh ray lớn hơn khoảng cách má ngoài của hai bánh xe bên phải và bên trái của xe lửa một chút. Khi xe lửa đang chạy trên đoạn đường bằng phẳng thì giữa đường ray và mặt bên bánh xe không tiếp xúc sát nhau; lúc đó đường ...

Read more »

Kính thủy tinh tự làm sạch

Nếu bề mặt điện thoại di động của bạn được chế tạo bằng kính thủy tinh tự làm sạch, nó sẽ miễn nhiễm nước, bụi và vết bẩn. Loại kính thủy tinh chống bẩn là phát minh mới của Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) tại Mỹ, Livescience cho biết. Không chỉ ngăn chặn hiện tượng bám dính, nó còn loại trừ hiện tượng phản chiếu ánh sáng. Công thức chế tạo loại kính thủy tinh mới vẫn là một bí mật, song theo trang web của MIT, kính thủy tinh của họ được tạo nên bởi những phần tử hình nón có kích thước nano - nghĩa là đường kính của chúng nhỏ hơn từ 1.000 tới 100.000 lần đường kính của sợi tóc. Bề...

Read more »

Nhật phát minh thiết bị bán dẫn tiết kiệm điện năng

Các nhà khoa học Nhật Bản đã phát triển loại thiết bị bán dẫn giúp giảm lượng điện tiêu thụ trong các con chip bán dẫn tới hơn 90%. Nhóm nghiên cứu thuộc Đại học Hokkaido của Nhật Bản cho biết phát minh mới trên giúp kéo dài tuổi thọ của pin dùng trong các máy điện thoại thông minh và giảm hao phí điện năng trong các sản phẩm điện tử kỹ thuật số gia đình. Ông Katsuhiro Tomioka thuộc nhóm nghiên cứu này cho biết sản phẩm mới này hao phí ít điện năng hơn so với giới hạn về mặt lý thuyết của các loại bán dẫn thông thường, và mọi thiết bị điện tử sử dụng sản phẩm này đều có...

Read more »

HP nhận bằng sáng chế cho công nghệ màn hình xuyên thấu

Hãng HP vừa nhận được bằng sáng chế của Mỹ đối với công nghệ màn hình trong suốt, có thể nhìn xuyên qua. Màn hình này cho phép người sử dụng nhìn được cả mọi thứ trên màn hình lẫn những đồ vật đằng sau nó. Bằng sáng chế về công nghệ màn hình trong suốt được cấp cho HP. Màn hình này có thể ứng dụng để hiển thị dữ liệu trên kính chắn gió của xe hoặc hiển thị quảng cáo trên cửa sổ. Hồ sơ xin cấp bằng sáng chế được soạn từ năm 2006 và được mô tả là sử dụng màn hình phản sáng để hiển thị hình ảnh do máy tính cung cấp, trong khi vẫn cho phép ánh sáng chiếu xuyên qua. HP thừa nhận công...

Read more »

10 phát minh nổi tiếng của Trung Hoa cổ đại

Thuốc súng, la bàn, xe cút kít, rượu... là những phát minh nổi tiếng của Trung Quốc cổ đại, hãy cùng khám phá những phát minh đó qua bài viết dưới đây. 10. Thuốc súng Có lẽ đây là phát minh nổi tiếng nhất của Trung Hoa cổ đại. Vào khoảng thế kỷ thứ VI, các nhà Giả Kim thuật (còn gọi là nhà Luyện đan, kiêm đạo sĩ, chiêm tinh, chuyên tìm tòi, pha chế các dược liệu, hoá chất… mong tìm ra phương thuốc “Trường sinh bất tử” dâng lên Hoàng đế), trong khi mày mò, vô tình tạo ra thuốc nổ từ diêm tiêu và lưu huỳnh. Thuốc súng đầu tiên được tạo ra từ hỗn hợp của nitrat kali, than và lưu huỳnh. Nó được miêu tả lần đầu tiên vào năm 1044 trong...

Read more »